16 Mart 2018 Cuma

Girişimcilik Ne Değildir?

Girişimcilik Ne Değildir? Masallardan Sıkıldık. Gerçekleri Konuşalım

Tamer Ashraf
Özellikle profesyonel iş dünyası ile henüz tanışmamış genç kardeşlerimin neredeyse tamamı aynaya baktığında kendini girişimci olarak görüyor/görmek istiyor. Bunu söylerken asla küçümsemek veya alay konusu yapmak niyetinde değilim. Biliyorum; katıldığınız seminerler, okuduğunuz kitaplar, tanıştığınız liderler(!) nefsinizi körükleyerek girişimciliği sizler için hedef haline dönüştürüyor ve girişimci olmanın kariyerinizde ulaşabileceğiniz en iyi nokta olacağını düşündürtüyor. Evet, iyi bir tercih ancak bu sizin için doğru bir tercih midir? Asıl cevaplanması gereken soru da bu zaten!
Bir zamanlar girişimcilik hayalleri kurmuş biriyim. Şimdilerde düşünüyorum da kesinlikle girişimci biri değilim! Neden girişimci olmadığımı, girişimciliğin ne olduğunu ve ne olmadığını açıklayacağım. Keyifli bir makale okuyacağınızı umuyorum. Hadi başlayalım…

Girişimcilik Nedir?

Maddi kazanç sağlamak adına akıllıca fakat riskli yatırımlar yapabilen kişilere girişimci denir. Bu genel tanımı biraz daha açacak olursak: Sektörel fırsatları görebilen, fırsatları değerlendirme amacıyla risk alabilen, emek ve kaynaklarını odaklandığı işe kanalize edebilen, yaptığı işte yenilikçi yaklaşımlarla ufak-büyük farklar yaratabilen kişiler girişimcilik mesleğini icra ederler.
Yukarıdaki tanıma göre girişimci kişilerde olması gereken özellikleri şu şekilde sıralayabiliriz:
  • İş dünyası ve piyasalar konusunda tecrübeli olmalıdır
  • Fırsatları görebilmeli, sonuçları önceden tahmin edebilmelidir (öngörülü).
  • Başkalarına ait değerlerle değil; kendi ürettiği değerlerle işletme (iş) kurabilmelidir.
  • Yatırım yapan kişidir. Kendisine ait maddi varlıklar ile yatırım yapamıyorsa, sorumluluğu kendisine ait kredi veya varlıklarla ya da melek yatırımcılar aracılığı ile yatırım yapabilmelidir. Doğan sonuçlar melek yatırımcıdan çok girişimcinin kar-zarar hanesini etkilemelidir. Aksi halde girişimcilikten değil yöneticilikten bahsetmiş oluruz.
  • Cesaretli olup gerektiğinde cesur kararlar verebilmelidir.
  • Yeniliklere açık olmalı ve hatta yenilikçi fikirler üretebiliyor olmalıdır.
Bu özelliklere baktığımız zaman girişimci için “iş adamının inovasyonel versiyonu” diyebilir miyiz? Bence çok yerinde bir tanım olur. Peki hepimiz birer iş adamı mıyız? Bakın yavaş yavaş düğüm çözülüyor. Kendinize girişimci diyebiliyorsunuz ama iş adamı diyemiyorsanız muhtemelen girişimci de değilsiniz çünkü girişimcilik şu demek değildir: Kendisine güvenen, akıllı, mantıklı, yeni iş fikirleri bulan… Bu kesinlikle girişimciliğin tanımı değildir. Girişimcilerde olması gereken özelliklerden sadece birkaçıdır. İş deneyimi nerede? En önemlisi yatırım gücü nerede? Toplumsal değerler yaratmak nerede? Daha çok eksiklerimiz olabilir. Bakın;

1- Kuantumcu olmak girişimcilik değildir.
Pozitif düşüncelere sahip olabilirsiniz. Hayat enerjiniz yüksek olabilir. İyi şeyler olacağına inanıyor olabilirsiniz ama tüm bunlar girişimci olduğunuzu göstermez. Girişimcilik bir vasıf değil fiildir. Çeşitli vasıflar gerektiren bir fiildir. -ama neticede fiildir- Dolayısıyla kendinizi nasıl hissettiğinizden ziyade neler yaptığınızı düşünmeniz, kendinize karşı dürüst olmanızı da sağlayacaktır. Tüm bunları yazarken karamsarlığa düşmenizi istemem. Amacım hevesinizi kaçırmak değil. Tam aksine, girişimciliği doğru anlayıp doğru işler yapabilmenizi sağlamak istiyorum.
2- Network marketing işiyle uğraşmak girişimcilik değildir.
En çok da bu network marketingcilerin kendilerini girişimci olarak isimlendirmelerine gülüyorum. Kahkahalar atıyorum! Network marketing sistemini bulup iş dünyasına uyarlayan kişi girişimcidir (etik veya değil) ancak onun fikrini icra eden her networkera girişimci demek, girişimcilik tanımını da ayaklar altına almak demektir.
Özellikle network marketing distribütörleri alt üye edinme ve ekibi büyütme çalışmalarında bu işi bir girişimcilik olarak adlandırarak insanların hevesini artırmaya çalışıyor. Makalenin başında belirttiğim gibi birçoğumuz girişimciliği kariyerimizde ulaşabileceğimiz en iyi noktalardan biri olarak gördüğümüz için bu masal hoşumuza gidebiliyor. Göğsümüz kabarıyor ve pelerinli bir girişimciye dönüşüveriyoruz. Oysa ki iş modelini bulan bir başkası, üretimi yapan başkası, markayı yaratan başkası, insanları marka altında toplayıp işin gerçekleşmesini sağlayan başkası fakat kendini girişimci olarak gören bizler… Bu komik bir durum. Maalesef trajikomik bir durum. Networkerlar sadece birer satıcıdan fazlası değildir. Üyelik veya ürün satarlar. Bir süre sonra belirli sayıda insandan sorumlu olarak yöneticilik de yapabilirler ama maalesef yöneticilik de girişimcilik değildir.
3- Garantörlük girişimcilik değildir.
Bir işe veya nesneye yatırım yaptığında kesin ve kesin kâr edeceğini bilen bir iş adamına girişimci diyemeyiz. Örnek: Şehir merkezinde 1 daire maliyetine 10 dairelik bir apartman yaptırmak ve daireleri satışa çıkarıp kar elde etmek girişimcilik değildir. Bu kişilere iş adamı demek daha doğru olur. Henüz arsa değeri yükselmemiş, talep görmeyen ve yerleşim yeri olarak insanların ilgisini çekmeyen ancak ilerleyen zamanda değerleneceği öngörülen bir alanda apartman yapıp dairelerin satışını gerçekleştirmek ise girişimciliğe daha yakın bir iştir. Biraz tartışmalı olsa da buna girişimcilik diyebiliriz çünkü ileride değerleneceği öngörülen bölgenin tam aksine değer kaybedip yatırımın çöp olma riski de vardır. Tartışılan kısmı ise bu tür işlerin yıllardır yapılıyor olması ve neredeyse garanti sonuçlar doğurmasıdır. Risk ve yenilik anlamında çok fazla değer ifade etmediği düşünülebilir.
Buna karşılık “evet bu tam girişimciliktir” dedirten bir örnek isterseniz: Yemeksepeti.com iyi bir girişimcilik örneği; Nevzat Aydın ise iyi bir girişimcidir.
4- Girişimcilik eğitimi almak, seminerlere katılmak, çok kitap okumak girişimcilik değildir.
Henüz bir icraat gerçekleştirmeden sırf girişimcilik hakkında bilgi sahibi olmak bizleri girişimci yapmaz. Dikkat edin: Eğitim veya kitaplar işe yaramaz demiyorum. Tüm bu birikimleri kar amacıyla bir işe kanalize etmeden kendimizi girişimci ilan etmemizin doğru olmadığından söz ediyorum. Henüz hiç bir aksiyon almadıysak sadece girişimci adayı olduğumuz söylenebilir.
Bunları söylerken, ben de bir girişimci değilim! Bu bloğu yazmak, bu bilgileri vermek ve markalara danışmanlık yapmak beni girişimci yapmaz. Bunların hiç biri benim bulduğum iş fikirleri değil ve ufak masrafları saymazsak hiçbir yatırımım yok. Benim yaptığım: Başkalarının keşfettiği iş fikirlerini geliştirmek ve en iyisini yapmaya çalışmak. 
Geliştirdiğim bir iş modeli için yatırım yapar ve risk alırsam o zaman girişimci olup olmadığımı tekrar düşünebiliriz.