Sürücüsüz araçların dolaştığı bir trafikte, şoförler ne yapacak? Hayatımızı kolaylaştıran robotları kimler yönetecek? 100 yaşındaki insanların sağlığı kimden sorulacak? Yakın geleceğe damga vuracak meslekleri, uzmanları anlatıyor...
Günümüz dünyası, klasik mesleklerde köklü dönüşümlere neden
oldu. Teknoloji durmaksızın ilerler ve dünya çapında ortalama yaşam süresi
yükselirken, pek çok alanda insan gücünün yerini makineler aldı, iş dünyasının
ihtiyaçları da farklı yönlere doğru evrilmeye başladı. Yazı dizimizde, Dünya
Ekonomik Forumu’ndan prestijli kariyer sitelerine kadar, uluslararası raporlar
ve uzman görüşleriyle yakın geleceğe damgasını vuracak 21 mesleğini
bulacaksınız. İşte, ilk 7 meslek...
OTOMOBİLLERİ UÇURACAKLAR SÜRÜCÜSÜZ ARAÇ MÜHENDİSLİĞİ:
Otomotiv ve ulaşım sektörü çok büyük bir devrime hazırlanıyor. Bu devrim otonom
yani sürücüsüz araçlar. Otonom araçlar, üretici şirketlerin yakın gelecekteki
ajandalarına çoktan girdi. Bu yeni gelişme, sürücüsüz araç konusunda
uzmanlaşmış yeni bir meslek dalını ortaya çıkardı. Türkiye’de de şimdiden bu
alanda çalışmaya başlayan birçok genç isim var. Bunlardan biri otonom araç
teknolojileri geliştiren Talha Çuhadaroğlu. Connect-ION adında bir şirket kuran
Çuhadaroğlu, bildiğimiz otomobilleri sürücüsüz araçlara dönüştürmeyi
hedefliyor.
PARADİGMA DEĞİŞECEK
Sürücüsüz araç üretmek için bilgisayar, makine, elektronik
ve mekatronik mühendisi ile endüstriyel tasarımcılar gibi birçok farklı disiplini
içeren geniş bir ekibe sahip olmak gerektiğini ifade eden Çuhadaroğlu, “Otonom
araç sektöründe çalışacak mühendislerin paradigma değişimini
gerçekleştirebilecek bir vizyon ve klasik mühendislik projelerinden farklı bir
bakış açısına sahip olması bekleniyor” diyor.
Uzmanlara göre yakın gelecekte bu sektörde çalışacak
mühendisler, diğer mühendislik maaşlarının üzerinde bir gelir elde edecek.
Robotları kİm yönetecek?
YAPAY ZEKÂ UZMANLARI: Yazılım dünyasının üzerinde durmadan
düşündüğü ve yatırım yaptığı konuların başında yapay zekâ (artificial
intelligence) geliyor. Yapay zekâ, en kaba haliyle kullandığımız araçların
kendi kendini geliştirmesine yönelik bir sistem ve yakın gelecekte sürücüsüz
otomobiller, sanal asistanlar, büyük veriler, makine öğretisi (machine
learning) gibi kavramlarla hayatımızda daha fazla yer alacak. Bu da tüm
şirketlerin yapay zekâ uzmanları ve mühendislerini istihdam etmesi demek.
ŞİMDİLİK EKSİK, TECRÜBE
Bu konuda yatırım yapan şirketlerden Microsoft Türkiye’nin
CTO’su Onur Koç, yapay zekâ projelerinin sayısının hızla artığına dikkat
çekiyor.
Koç, “Tecrübeli kişi sayısı çok az maalesef. Geleceği çok
parlak ve birçok müşterimizin ve iş ortağımızın nitelikli çalışan aradığı bir
iş alanı” diyor. Microsoft Türkiye, lise-Üniversite öğrencilerinin yapay zeka,
büyük veri teknolojilerini öğrenmeleri için projeler geliştiriyor. Koç, bu
alanda çalışacak yazılım mühendislerinin en çok kazananlar arasında olacağını
söylüyor.
GELECEĞE YATIRIM YAPIYORLAR
MELEK YATIRIMCILIK VE STARTUP: Ülke ekonomilerinin
lokomotifi, gençlerin kurduğu girişim şirketleri (startup) haline geldi. İrili
ufaklı birçok girişimle birlikte, onlara finansman sağlayan ‘melek
yatırımcılık’ da, yeni bir meslek olarak karşımıza çıktı. Elinde sermayesi
bulunan iş insanları, bu parayı geleneksel yatırım araçları yerine bu tür girişim
şirketlerine yatırıyor.
RİSK, EPEY YÜKSEK
Ancak melek yatırımcılık sanıldığı kadar kolay değil.
İstatiksel bilgilere göre, her 100 yatırımdan sadece 10’undan melek
yatırımcılar para kazanabiliyor. Bu yüzden yatırım yapılacak girişimi doğru
seçmek ve gelecek öngörülerini iyi planlamak melek yatırımcılığın en önemli
kriterlerinden. Türkiye’de de sayıları her geçen gün artan melek yatırımcıların
yatırımları, 2016 yılında rekor kırdı.
ARTIK HER ŞİRKET DİJİTAL OLACAK
YAZILIM EVANGELİSTLERİ: Şirketlerin dijital dönüşümüyle,
yazılımcıların sayısı her geçen gün artıyor. Yeni dönemdeki mesleklerden biri
de yazılım evangelistiği. Yazılımcılarla yöneticiler arasındaki iletişimi,
doğru stratejilerin geliştirilmesini sağlamak yazılım evangelistlerinin
görevlerinin başında. Böylelikle yazılımcıların talepleri üst düzey
yöneticilere doğru şekilde aktarırken, geliştirilen ürün ve hizmetlerdeki
teslim süresi de kısalıyor. Türkiye’de yazılım evangelistlerinin sayısı henüz
çok değil. Ancak yakın gelecekte her şirketin kadrosunda yazılım evangelistleri
için bir yerin açılacağı kesin.
DAHA UZUN BİR HAYAT İÇİN TEKNOLOJİ İLE İNSAN EL ELE
GERİATRİ VE GERONTOLOJİ UZMANLARI: Gerontoloji, kısaca
yaşlılık bilimi olarak tanımlanabilir. Peki, bu alan neden geleceğin meslekleri
arasında?
Öncelikle tüm dünyada yaşam süresi her geçen gün artıyor.
1950’lerde ortalama yaşam süresi 48 yılken, 2010’da ortalama 67.2’yi yakaladı.
Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) 2015 verilerine göre, Türkiye’de ortalama yaşam
beklentisi 75.8 yıl. Bugünlerde doğan çocukların yarısının 100 yaşını geçmesi
bekleniyor.
75’E 100 YIL EKLEYİN
Gerontoloji ve geriatri işte tam bu noktada, artan yaşlı
nüfusun ihtiyaçlarına cevap olarak ortaya çıkıyor. Türkiye’de sadece Akdeniz,
İstanbul ve Biruni üniversiteleri bu alanda lisans düzeyinde programlara sahip.
Gerontologlar, yaşlılarla ilgili akla gelebilecek tüm alanlarda çalışabiliyor.
Akdeniz Üniversitesi Gerontoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. İsmail Tufan,
Türkiye’de bu alanı en iyi bilen isimlerden biri. Prof. Tufan, artan yaşam sürelerini
hatırlatarak, şu bilgileri veriyor: “Yaşam süremize 2030-2050 yılları arasında
30, uzun vadede 100 yıl daha eklenebilir. Yaşlıların çoğalması sadece sağlık ve
bakım sektörü değil, inşaat, giyim, beslenme, spor, serbest zaman, turizm,
bankacılık ve sigortacılık gibi pek çok meslek alanı açısından yeni istihdam ve
kazanç olanakları yaratacak” diyor. Gerontoloji uzmanlarının başlangıç maaşı
2.500-4.500 TL arasında değişiyor.
NE ALACAĞIMIZI BELİRLEYENLER
TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİCİSİ: Markette tercih ettiğiniz sıvı
yağı rafta her zamanki yerinde buluyorsanız, bunun için işini iyi yapan bir
tedarik zinciri yöneticisine teşekkür etmelisiniz. Ürünler arasında seçimin
imkânsız hale geldiği bir dünyada, tedarik zinciri yöneticileri ürünlerin bize
hızlı, kolay ve zamanında ulaşmasını sağlıyor. Bu süreçte para ve bilgi akışını
da kontrol ediyorlar. İhtiyaçların gittikçe arttığı düşünüldüğünde, bu meslek
gelecekte de çok önemli bir yer tutacak. Türkiye’de tedarik zinciri yönetimi
yüksek öğretimde lojistik yönetimi adıyla yer alıyor. Dokuz Eylül, Bahçeşehir,
İzmir Ekonomi ve Türk Hava Kurumu üniversitelerinde lisans düzeyinde lojistik
yönetimi eğitimi veriliyor. ABD İstihdam Ofisi’nin verilerine göre içinde
tedarik zinciri yönetiminin de yer aldığı lojistikle ilgili iş kollarının
2020’ye kadar yüzde 26 büyüyeceği tahmin ediliyor.
YENİ DÜNYANIN ‘AKTÜERYA’CILARI
AKTÜERYA UZMANLARI: Aktüerya, kısaca insanların, doğum,
ölüm, hastalık, sakatlık, emeklilik gibi yaşamını; yangın, kaza, deprem, sel,
hırsızlık gibi mal varlığını etkileyen öngörülemeyen olaylarla ve bunların
finansal etkileriyle ilgileniyor. Bu alanın uzmanları matematik, istatistik ve
finan alanlarındaki çalışma ve verilerden faydalanıyor. Aktüerler, bu tür
olayların oluşma riskinin analizi, olasılıklarını tahmin ve bu risklerin
finansal etkilerini hafifletici güvenlik programlarını oluşturmak üzere sigorta
şirketlerinde görev alabiliyor.
EN İYİ 100’DE, İLK MESLEK ABD’nin önde gelen kariyer iş arama
sitelerinden ‘Careercast’, aktüeryayı en iyi 100 meslek sıralamasında ilk
sırada gösteriyor. Türkiye’de aktüerya henüz ABD ve Avrupa’da olduğu kadar
bilinirlik kazanmış değil.
Bu alanla ilgili sadece Hacettepe, Karabük, Marmara ve
Kırıkkale üniversitelerinde bulunuyor. ABD’de bir aktüer, yılda yaklaşık 100
bin dolar kazanıyor. Türkiye’de de aylık kazançları 10 bin TL’yi buluyor.
