Denenmemiş iş fikirleri projeleri, yer fıstığı sütünden
yoğurt, kayısı püresinden jelibon, glutensiz ürün sıkıntısını çözecek
formülasyon… Hepsi kapsamlı Ar-Ge çalışmaları ile geliştirildi, hiçbiri henüz
denenmedi. Orijinal ve yatırımcısını bekleyen projeleri sizin için derledik…
Yatırımcısını arayan 75 orijinal proje
HAYDİ uyandırın girişimci ruhunuzu!.. Yeni ürünler, yeni
teknolojiler sizleri bekliyor. Ege İhracatçı Birlikleri’nin (EIB) proje pazarı
etkinliğinde bir dizi yeni proje tanıtıldı. Bunlar arasından Türkiye’de
uygulama şansı yüksek, büyük çoğunluğu henüz denenmemiş 75 projeyi inceledik.
Hepsi orijinal ve girişimci ya da yatırımcı bekliyor. Peki, bu projelerin
mucitlerine nasıl ulaşacaksınız? işte tüm detaylar…
ÇEKİRGE UNLU ÇİKOLATA
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü ’ne (FAO) göre,
insanoğlunun gelecekteki beslenme gereksinimlerini karşılayabilecek
kaynaklardan birisi de böcekler olacak. Türkiye’nin gündeminde şimdilik böcck
tüketimi yok. Ancak gıda katkı maddesi olarak kullanımına yönelik projeler
yavaş yavaş ortaya çıkmaya başladı. Bunlardan biri de Ortadoğu Teknik
Üniversitesi’nden Buğrahan Akçay tarafından gerçekleştirilen proje. Akçay,
çikolatada kullanılan soya proteini miktarını azaltıp, onun yerine çekirge unu
kullanılmasını öneren bir proje hazırladı.
Akçay, “Çekirgeler, diğer pek çok hayvansal protein
kaynağının yanında daha yüksek oranda protein içerir. Ayrıca yüksek oranda
çinko, magnezyum ve B6 sağlar. Bazı araştırmalarda daha iyi uyku sağladıkları
ve doğru oranda kullanıldığı zaman erkeklerdeki testosteron miktarını
arttırdığı görülmüş. Bunun yanı sıra, ıspanaktan daha fazla demir, sütten daha
fazla kalsiyum, dana etinden iki kat daha fazla protein, somon ve dana etinden
daha fazla B12 içerir” diyor.
Bu çalışmada vücuda giren GDO’lu ürün miktarım azaltmak ve
sporcuların, spor esnasında hayvansal proteinlere daha kolay erişimini sağlamak
için çekirge un haline getirilip, kakao kitlesi, kakao yağı, soya izolatı,
pudra şekeri ve ayçiçeği lesitini ile 45 C’ye gelene kadar karıştırılmış. 12
saatlik konçlama süresinde soya izolatı, çekirge unu ve şekerin küçültülüp,
daha iyi karışmasına imkan verilmiş. Ardından gelen temperleme evresi ile 45
C’deki çikolatanın 28 C’ye düşmesi sağlanıp sonra tekrar 32 C’ye çıkartılarak
istenilen kıvama gelmesi sağlanmış. Daha sonra kalıplardan çıkartılıp,
paketlenme aşamasına gelinmiş.
PROPOLİS SAKIZLI TOP ŞEKER
Şekerli ürünler pazarı büyümeye devam ederken özellikle
ebeveynlerin endişeleri de büyüyor. Bu nedenli yeni yöntemler kullanılarak
geliştirilen alternatif ürünlerin büyük ilgi gördüğü bir dönemden geçiyoruz. îşte
bu örneklerden biri de propolis sakızlı top şeker. Projeyi Selda Doğan ve Ali
Göncü hazırlamış.
Doğan, “Şekerli ürünlerin büyük kısmını oluşturan sakaroz
kolay sindirilebilen bir bileşendir. Bu da vücut için kolay bir enerji
kaynağıdır. Aşırı sakaroz alımı diş çürümesine neden olabilir. Şeker
tüketiminden sonra yapılamayan diş bakımı diş çürümelerinin artmasına sebep
olur. Propolis çok iyi bir besin maddesi olup bademcik iltihabı, farenjit, ağız
ve boğaz mukozası sorunları, dişeti hastalıkları, mikroptan arındırıcı, bakteri
üremesini durdurucu, iltihap giderici etkileri var” diyor.
DOĞAL GIDA KORUYUCU MADDESİ
Üretilen gıda maddelerinin hemen satılması ve tüketilmesi
olanaksız olduğundan, raf ömürlerinin uzatılmasıyla ilgili yeni öneriler her
zaman dikkat çekiyor. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyokimya Bölümü’nden
Selda Güler bu alana yönelik yenilikçi bir öneri sunuyor.
Güler, “Gıdalarda kullanılan koruyucu katkı maddeleri çoğu
zaman eleştiri konusu oluyor. Söz konusu katkı maddelerinin bitkisel ve
hayvansal kaynaklı olanları da var. Bunların neredeyse tamamı yurtdışından
ithal ediliyor. Henüz Türkiye’de yerli üretimi yok. îşte bu katkı maddelerinin
üretimi için bir proje hazırladık” diyor. Bu proje ile biyokimyasal yöntemlerle
gıdaların raf ömürleri uzatılacak.
Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyokimya Bölümü bünyesinde
bulunan Biyoteknoloji Araştırma Laboratuvarı’nda laboratuvar ölçekli nişin
(doğal katkı maddesi) üretimi optimizasyonu ve saflaştırılması
gerçekleştirildi. Bir sonraki aşamada nişin uygun yöntemler kullanarak
liyofilize halde elde edilecek. Proje tamamlandığında ithal katkı maddelerinden
çok daha düşük maliyette doğal gıda koruyucu maddesi elde edilecek.
YER FISTIĞI SÜTÜNDEN YOĞURT
Korkut Ata Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü’nden Yrd.
Doç. Dr. Ömer Faruk Gamh tarafından yapılan çalışma sonucunda yerfıstığından
yoğurt elde edildi. Yürütülen bu çalışmalarda yerfıstığı kullanılarak bitkisel
süt üretimi gerçekleştirilmiş ve elde edilen bu süt ile fermente bitkisel
yerfıstığı yoğurdu üretilmiş.
Gamlı, “Elde edilen sütün bileşimi incelendiğinde yaklaşık
yüzde 15.9 kuru madde içerdiği, bu değerin içerisinde yüzde 5.5 düzeyinde
protein, yüzde 4.2 düzeyinde karbonhidrat, yüzde 5.7 düzeyinde yağ ve enerji
değerinin 379.5 KJ/100 olduğu belirlendi. İnek sütü ile karşılaştırıldığında
elde edilen yerfıstığı sütünün kuru madde içeriğinin daha fazla olduğu, yağ
içeriğinin inek sütüne oranla daha zengin olduğu görüldü. Ayrıca protein ve
karbonhidrat açısından da zengin bir kaynak” diyor. Elde edilen bu yoğurt
normal inek yoğurdu ile aynı görüntü ve tada sahip. Şimdi bu ürünün üretimi ve
piyasaya sunulması için finansal destek sağlayacak yatırımcılar aranıyor.
MERCİMEK CİPSİ
Son yıllarda tüketici tercihleri en çok fonksiyonel, doğal
ve sağlıklı ürünlere yönelmiş durumda. îşte bu gerçekten yola çıkan Pamukkale
Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü’nden Elif Beyza
Yardım, Hüseyin Doğan Bozkurt ve Merve Özer mercimekten cips üreterek yeni bir
ürün geliştirdiler. Bu projede Ankara ve çevre illerde üretimi bolca
gerçekleştirilen, beslcyici değeri yüksek ve iyi bir diyet lifi kaynağı olan
yeşil mercimekten yararlanılmış. Mercimek cipsi üretiminde fırında kızartma
yöntemi kullanılmış. Projeyi geliştiren ekip, üretilecek cips için uygun üretim
yöntemleri belirlenip yeşil mercimek unu kullanılarak cips üretimi
gerçekleştirmek için partner arıyor.
KİRAZ SAPI KAHVESİ
Neden olmasın?.. Bu çalışmada doğal tatlandırıcı eklenmesi
ile yeni bir kahve çeşidi olarak süt ile tüketilebilecek kiraz sapı kahvesi
üretilmesi hedefleniyor. Proje Ordu Üniversitesi Ulubey Meslek Yüksekokulu Gıda
Teknolojisi Bölümü’nden Memnune Didem Aydemir, Serap Öründü, Büşra Orhan, Emine
Zorlu, Gizem Çoban ve Fulya Sezen tarafından hazırlanmış.
“Bu çoğunlukla diyet yapan insanların tercih edip
içebileceği bir ürün olacak” diyen Memnune Didem Aydemir, “Farklı tatların
biraya gelmesiyle yeni bir içecek ortaya çıkarıyoruz” diyor.
SİYAH SARMISAK
Sıra dışı bir baharat örneği, siyah sarımsak. Osmaniye
Korkut Ata Üniversitesi Gıda mühendisliği Bölümü’nden Ayçan Çörekicioğlu,
Ümmügülsüm Ocakçı ve Özge Süfer siyah sarmısak üretiminin kontrollü bir
şekilde, fermantasyon işlemleri optimize edilmesini sağlayan bir proje
geliştirdiler. Siyah sarmısak beyaz sarmısaktan fermantasyon ile elde ediliyor.
Fermantasyon sonucunda sarmısağm biyoaktivitesi de değişiyor. Siyah sarmısağm
insan sağlığına yararlı özelliklerinin artırıldığı iddia ediliyor. Söz konusu
fermantasyon yöntemi ile siyah sarmısak üretmek isteyenlerle üretim anlaşmaları
yapılmak isteniyor.
ENGİNARLI KREM PEYNİR
Metropol hayatında beslenme için ayrılabilen vakit azaldıkça
sağlıklı beslenmeye verilen önem artıyor. Hızla büyüyen pazarda mevcut
gıdaların besinsel değerlerinin artırıldığı ürünler piyasada büyük ilgi
görüyor. Bu projede bir ilke imza atılarak enginarlı sürülebilir peynir
üretilecek. Bu çalışma ile günün her öğününde tüketilebilen, aynı zamanda
atıştırmalık olan krem peynirin besinsel faydasının artırılması hedeflenmiş.
Proje Sakarya Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü’nden
Prof. Dr. Ahmet Ayar ve Arş. Gör. Hatice Sıçramaz tarafından geliştirildi. Bu
çalışmada enginar bitkisinin büyük çoğunluğunu oluşturan artıkların ticari
olarak değerlendirilmesi hedefleniyor.
Yapılan ön araştırmalar neticesinde, enginar artıklarının
oksidasyonu engellendiği takdirde, ürünün renginde, kokusunda ve tadında
herhangi bir olumsuzluğa neden olmadan, krem peynirde bir bileşen olarak
kullanılabileceği tespit edilmiş. Bu çalışma ile kalsiyum kaynağı olan krem
peynirin aynı zamanda bir antioksidan, fenolik bileşen ve diyet lifi kaynağı
olabileceği öngörülüyor.
ÇİFTLİKLERDEN STRES AZALTAN CİHAZ
“Bölgelere göre değişmekle birlikte canlılar özellikle
Haziran, Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında sıcaklık stresine maruz kalıyorlar”
diyen Siirt Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü’nden Mustafa Kibar,
“Bu stres hayvanların sağlığını, verimini ve üreme fonksiyonlarını olumsuz
etkiliyor. Sıcaklık stresinin belirlenmesinde sıcaklık nem indeks değerleri
kullanılmakta. Çalışmalarda belirtildiği üzere bu değerler 65’in üzerine
çıktığı zaman serinletme sistemlerinin devreye girmesi gerekiyor. Ancak
ülkemizde bu şekilde uygulama yapan çiftlik sayısı çok az. Bunun nedeni
sıcaklık nem indeks değerinin bilinmemesidir. Bu nedenle sadece ortamın
sıcaklığına bakarak tecrübe ile soğutma sistemleri kullanılmakta ve yeterli
serinletme sağlanamamakta” diyor.
Yapılan bu çalışmada söz konusu problemlere son vermek
amacıyla sıcaklık stresi ile ilgili temel bilgilerin tek bir cihazda toplanıp,
çiftçilere sunulması amaçlanıyor. Cihaz sıcaklık stresinin bilinçli bir şekilde
minimize edilmesini sağlıyor. Bu proje tamamlandığında kanatlı, büyükbaş ve
küçükbaş gibi hayvan sayısının yoğun olduğu çiftliklerde, sağımhanelerde veya
nakliye kamyonlarında sıcaklık stresinden kaynaklanan olumsuzlukların minimuma
indirilmesi hedefleniyor. Projeyi Mustafa Kibar, Hakan Ülker ve Ayhan Yılmaz
geliştirmiş.
PİRİNÇ SÜTÜ
Bu çalışmada içecek sektöründe fark yaratacak, aynı zamanda
süte alerjisi olan insanlar için alternatif olabilecek pirinç sütü üretilecek.
Projeyi Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği
Bölümü’nden Ceren Şahin hazırlamış. Projede Doç. Dr. Gülgün Yıldız Tiı kayi
danışman olarak görev almış.
Diğer projeler…
Glutensiz ürünlere yeni formülasyon: Orta Doğu Teknik
Üniversitesi’nden Berkay Berk, Hilmi Erikoğlu, Oğuz İbrahim İren ve Yasin
Şencan glutensiz ürünler için yeni bir ‘Glutensi ağ formülasyonu’
geliştirdiler.
Kayısılı jelibon: İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi
Gıda Mühendisliği Bölümü’nden İncilay Gökbulut, kayısı püresinden sentetik boya
ve aroma katkıları içermeyen jelibon üretimi için bir proje hazırladı. Patent
başvurusu yapılan bu ürün, Türk Patent Enstitüsü‘nde inceleme aşamasında.
Elmadan pektin ekstraksiyonu: Bu proje ile elma posasına
ultrason ön işlemi uygulanarak pektin elde edilecek ve sonuçlar doğal ve
mikrodalga ekstraksiyon yöntemleriyle karşılaştırılacak. Proje Manisa Celal
Bayar Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü’nden Hüseyin Özcan, Kübra Üstün ve
Büşra Tatlısöz tarafından hazırlanmış.
Sebze köfte: Ülkemizde bol miktarda üretimi yapılan ve
hammadde maliyeti uygun olan sebzeleri endüstriyel ölçekte bütün olarak
işleyerek, düşük kaloriye sahip, vitamin ve lif içeriği bakımından zengin, aynı
zamanda vejetaryenlerin de tüketebileceği dondurulmuş bir ürün olan hazır köfte
geliştirilecek. Bunun için günlük üretim kapasitesi 1 ton olan bir tesis
kurulacak. Gerekli yatırım tutarı ise 573 bin TL. Proje, Mersin Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği’nden Remzi Aydoğan ve Mahir Turhan tarafından
hazırlanmış.
Nohut mayası ile turşu üretimi: Endüstriyel turşu üretimi
genellikle asetik asit ve sitrik asit gibi asitlerin kimyasal yöntemler ile
elde edilip turşu salamurasına eklenmesi yoluyla sağlanıyor. Bu çalışma ile
asitlerle üretilen turşuların tamamen doğal maya kullanılarak, endüstriyel
üretime entegrasyonunu sağlayacak. Bunun için nohut mayası kullanılacak. Bu
proje Burcu Baz ve Melih Demiryol tarafından hazırlanmış.
Dondurma kalitesini artıracak konsantrasyon: Rumeysa Fatma
Bodur, farklı konsantrasyonlarda ilave edilen peynir altı suyunun kakaolu
dondurma kalitesi üzerindeki etkisini inceleyen bir çalışma gerçekleştirmiş.
Kaliteli nar suyu üretimi: Bu çalışmada nar suyundaki
burukluk problemi giderilmeye çalışılmış. Projeyi Pamukkale Üniversitesi Gıda
Mühendisliği Bölümü’nden Elif Kurşun ve ekip arkadaşları hazırlamış.
Yeni nesil akıllı gıda ambalajı: Bu çalışmada, gıda
ambalajlarında kullanılan polietilen, polipropilen, polivinilklorür ve
polistren gibi plastiklerin mukavemet, korozyon dayanımı, antibakteriyel
özelliklerinin iyileştirilmesi ve daha hafif, kolay taşınır yeni nesil gıda
ambalajlarının geliştirilmesi için grafen/plastik kompozitlerinin üretilmesi
hedefleniyor. Projeyi Akdeniz Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü’nden
Çağdaş Kızıl ve Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Tekstil
Mühendisliği Bölümü’nden Çağlar Sivri hazırlamış.
Bakteri önleyen nano yapılar: İstanbul Üniversitesi’nden
Selcan Karakuş ve Ayben Kilislioğlu gıda ambalajlarında bakteri üremesini
engelleyen akıllı nanoyapılar geliştirmişler.
Dut yaprağından antioksidan çikolata: Bu proje ile dut ağacı
yapraklarından elde edilen ekstraktın nano-boyutta çikolata içerisine
kapsüllenerek antidiyabetik ve antioksidan özellik kazandırılması hedefleniyor.
Bu çalışma Marmara Üniversitesi’nden Esra Altun, Mehmet Onur Aydoğan, Nazmi
Ekren, Serdar Salman ve Oğuz Gündüz tarafından gerçekleştirilmiş.
Balıkjelatini üretimi: Ankara Üniversitesi’nden Hatice
Yıldızhan, Ebru Deniz ve Yrd. Doç. Dr. Doruk Engin endüstriyel alanda yoğun bir
şekilde kullanılan balıkjelatini üretimi için yeni bir yöntem geliştirmişler.
Çölyak için yeni ürünler: Karamanoğlu Mehmet Bey
Üniversitesi’nden Burak Okuroğlu, Merve Köle ve Musa Toptaş çölyak hastaları
için yeni bir ürün elde etmek için proje hazırladılar. Bu çalışmada modern bir
teknik olan ekstrüzyon pişirme yöntemi ile çölyak hastalarının tüketebileceği
ve ürün çeşitliliğinin arttırılabileceği ekstrüde ürünlerin üretilmesi
hedefleniyor.
Pirinçten glutensiz ekmek: Bu proje ile işleme esnasından
yan ürün olarak ayrılan olgunlaşmamış pirinç tanesinden glutensiz ekmek
üretilecek. Projeyi Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda
Mühendisliği Bölümü’nden N. Barış Tuncel, Melike Özer ve Fatma Yılmaz
hazırlamış.
Zencefilli ayva cipsi: Giresun Üniversitesi Mühendislik
Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü’nden Gamze Kocabaş ve Sibel Kaçmaz ayva
kullanılarak, tamamen doğal ve besin değeri yüksek, cips benzeri atıştırmalık
üretecekler.
İnci kefalli ekmek: Bu projede, Türk halkı tarafından
vazgeçilemeyen gıdaların başında gelen beyaz ekmeğin öğütülmüş inci kefali eti
ilave edilerek protein açısından zenginleştirilmesi hedefleniyor. Proje, Bitlis
Eren Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü’nden Seda Oğur tarafından
hazırlandı.
Olgun meyve tespiti: Kilis 7 Aralık Üniversitesi’nden Yrd.
Doç. Dr. Furkan Dinçer ve Yrd. Doç. Dr. Şaban Yılmaz, meyvelerden olgunluk
tespiti için bir cihaz tasarlamışlar.